İsmail Hakkı Bursevî's Contributions to the Science of Furûq (The Example of Furûq-ı Hakkî)

Bu makale Osmanlı mutasavvıfı ve âlimi İsmâil Hakkı Bursevî’nin (ö. 1653/1725) Furûk-ı Hakkî adıyla bilinen Arap dili ilimlerine dair dört bölümden oluşan kitabının furûk ilmine katkıları hakkındadır. Hakkî’nin son bölümü mânası aynı olduğu düşünülen kelimeler arasındaki nüansların tespitine yani ilm-i furûkun pratik boyutuna tahsis edilmiştir. Eserin yazıldığı tarihten itibaren gördüğü ilgi döneminde üzerine yapılan çalışmalardan anlaşılmaktadır. önemine binâen özelinde yapılacak akademik bir tetkikin faydalı olacağı literatürünün zenginleşmesine katkı sağlayacağı düşünülmüştür. İki ana başlık halinde kurguladığımız çalışmanın ilk bölümünde tanıtılmış, muhtevası incelenmiş; ikinci bölümde ise eser, katkıları, müstakil kitapları yeri kaynakları yönüyle analiz çerçevede çalışmada sadece bölümünün furûkla alâkalı olmasına rağmen incelediği beş yüzden fazla maddesiyle alanın önemli kaynağı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca birçok eserden derlenmesi bunların bölümünü dönemi eserlerinin teşkil etmesi yeni kaynaklarına ulaşma ilim geleneğine ilişkin tespit değerlendirmelere sağlayabilme noktasında kıymetini pekiştiren unsurlar olarak görülmüştür. Diğer yandan eserin; tasavvuf, nahiv diğer İslâmî bilimlerle alakalı ıstılah nüansa ışık tutan yönleri sebebiyle dilcilerin yanı sıra temel iştigal eden tüm araştırmacılar için müracaat kitabı olabileceği mülahaza